Türkçede Ses Düşmesi

Türkçede sözcükler çekimlenirken veya türetilirken sözcükteki seslerden birinin düşmesi olayına ses düşmesi denir. Ses düşmesi, ünlü düşmesi veya ünsüz düşmesi şeklinde gerçekleşir. Sırasıyla bu ses olaylarını inceleyelim.

1. Ünlü Düşmesi: Son hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında son hecedeki dar ünlü düşer. Bu olaya ünlü düşmesi denir. Sözcükte bir ünlünün düşmesi bir hecenin eksilmesine neden olduğundan ünlü düşmesi, hece düşmesi olarak da adlandırılır.

karın-ı → karnı, beyin-imiz → beynimiz, oğul-u → oğlu, gönül-ü → gönlü

Uyarı: Yapım eki alarak türetilen bazı kelimelerde ünlü düşmesi görülür.

oyun-a → oyna(mak), uyu-ku → uyku, sızı-la → sızla(mak), çevir-e → çevre

Uyarı: Bazı birleşik sözcüklerin oluşumunda ünlü düşmesi olur.

kahve altı → kahvaltı, fesih olmak → fesholmak, kayın ana → kaynana

2. Ünsüz Düşmesi: Türkçede “k” ünsüzüyle biten bazı kelimeler “-cık/-cik” eklerini aldıklarında sözcüğün sonundaki “k” düşer. Bu ses olayına ünsüz düşmesi denir.

küçük-cük → küçücük, minik-cik → minicik, sıcak-cık → sıcacık

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir