Bu yazımızda, TDK ve Birlisan’ı referans alarak “Mastar ne demek?” sorusuna cevap vereceğiz. Öncelikle, Arapça kökenli olan mastar sözcüğünün eş sesli olduğunu ve cümlede isim görevinde kullanılan iki farklı anlama geldiğini belirtmekte fayda var. Aşağıda, sözü edilen anlamlara ve ilgili örnek cümlelere yer verilmektedir.
1. (dil bilgisi) Fiilin, -mak, -mek, -ma, -me ekleri alarak ad gibi kullanılan hâli, eylemlik.
Örnek 1: Mastar, isim-fiil veya ad-eylem olarak da adlandırılır.
2. Sıvacı ve duvarcıların, cetvel gibi kullandıkları, uzun ve düz tahta.
Örnek 2: Semih Usta, besmele ile alet edevat çantasından mastarı ve malayı çıkarıp işe koyuldu.
Türkçede mastar sözcüğünün, daha ziyade dil bilgisi terimi olarak ilk anlamıyla bilindiğini ve kullanıldığını söylemek yanlış olmaz. Bu bakımdan, isim-fiil, ad-eylem veya eylemlik olarak da isimlendirilen mastarın, bir fiilin belirli ekler alarak isme dönüşmüş hâli olduğunu unutmayalım. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için İsim-Fiil Nedir? adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
Mastarlara gelen eklerin yazılışına dair bir uyarıyla yazımızı noktalayalım: -ma/-me ile biten mastarlardan sonra -a/-e, -ı/-i eklerinden biri geldiğinde araya y koruyucu ünsüzü girer: sorma-y-a, gitme-y-e, kılma-y-ı, sevme-y-i vb.