Bu yazımızda, bienal sözcüğünün kökenini, anlamını ve cümle içindeki kullanımını inceledikten sonra kısaca küratör sözcüğüne değineceğiz. Sözlüğe baktığımızda Fransızca kökenli olan bienal sözcüğünün iki anlamı olduğunu görmekteyiz. Bunlardan ilki zarf, ikincisi ise isim görevindedir.
1. Bir yıl ara ile, iki yılda bir, yılaşırı.
2. Belirli bir tema etrafında iki yılda bir düzenlenen, uluslararası nitelikte kültürel ve sanatsal etkinlik.
Türkçede bienal sözcüğünün ilk anlamıyla, yani zarf göreviyle kullanımı pek yaygın değil. Bu sözcüğün genelde ikinci anlamıyla, yani isim olarak kullanıldığını görmekteyiz. Bu kullanıma ilişkin örneğe aşağıda yer verilmektedir.
Örnek 1: Bienal kapsamında, çeşitli mekânlarda sergiler düzenlenecek.
Küreselleşen dünyada, yerel ve global motifler arasında köprü kurarak sanatsal üretimi teşvik etmeyi amaçlayan bienalleri, bir kentin kültürel ve sanatsal anlamda kendini ifade etme şekli olarak görebiliriz. Dünyadaki en eski bienal, 1895 yılından bu yana düzenlenen Venedik Bienali’dir. Türkiye, 1987 yılından beri İstanbul Bienali’ne ev sahipliği yapmaktadır. Çeşitli sebeplerden dolayı bazen bienallerin düzenlenme zamanları değişebilmektedir. Mesela, Covid-19 salgını sebebiyle, 2021 yılında gerçekleştirilmesi planlanan İstanbul Bienali, 2022 yılına ertelenmiştir.
Bienalin hazırlık ve organizasyon süreçlerinden sorumlu olan kişilere küratör denmektedir. Küratörler, bienalin temasının belirlenip kamuoyuna duyurulmasını yanında, bienale katılacak sanatçıların ve bienaldeki sergilerin düzenleneceği mekânların seçiminde aktif rol üstlenirler.
* Bu blog yazısında kullanılan görsel Michel Catalisano’ya aittir.