Bu yazımızda, TDK ve Birlisan’ı esas alarak kerhen sözcüğünün kökenine, anlamına ve cümle içindeki kullanımına odaklanacağız. Öncelikle, kerhen sözcüğünün dilimize Arapçadan geçmiş olan ve cümlede isim (eskimiş) görevinde kullanılan kerh sözcüğünden türetildiğini hatırlatmakta fayda var. Türkçede nadiren kullanılan kerh, “tiksinme, iğrenme ya da bir işi istemeyerek, zoraki yapma” gibi anlamları karşılamaktadır. Aşağıdaki cümle, kerh sözcüğünün kullanımını örneklemektedir.
Örnek 1: Lümpen kesime kerh ile bakan bu zat, tesadüfen kendini onların arasında bulmuştu.
Peki, kerhen ne demek? Kerhen ne anlama geliyor? Kerhen cümlede zarf (eskimiş) görevinde kullanılmakta ve “tiksinerek, iğrenerek ya da istemeyerek, zoraki” gibi anlamlara gelmektedir. Aşağıda verilen örnek cümleleri inceleyerek kerhen sözcüğünün kullanımına daha yakından bakalım.
Örnek 2: Midesi feci hâlde bulanan Necmi, masadaki yemek artıklarına kerhen baktı.
Örnek 3: Mitinge kerhen katılmıştı ama giderek havaya girdiğini hissediyordu.
Dikkat edersek yukarıda yer verilen ikinci örnekte kerhen, “tiksinerek, iğrenerek”, üçüncü örnekte ise “istemeyerek, zoraki” anlamlarında kullanılmaktadır.
Bu konuyla bağlantılı olarak kerhen ile aynı köke dayanan ikrah sözcüğü ile ilgili bilgi edinmek için İkrah Ne Demek? adlı yazıyı okuyabilirsiniz.