Virgülün Kullanılmadığı Yerler

Bu yazımızda, “Virgül nerelerde kullanılmaz? Virgül nereye konmaz?” gibi sorulara cevap vereceğiz. Genel ağda çokça tartışılan ve araştırılan bu konuyu, TDK’nin virgül ile ilgili yaptığı uyarıları referans alarak irdeleyebiliriz. Virgülün kullanımına ilişkin detaylı bilgi sahibi olmak için Birlisan blog sayfasındaki Virgülün Kullanıldığı Yerler adlı yazıyı okuyabilirsiniz.

Öncelikle, virgülün tanımına bakalım. Virgül, yazılı cümlelerde birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime grupları arasına konulan, kısa bir durağı göstermek için kullanılan noktalama işareti olarak tanımlanabilir. Bu tanımda, virgülün asli görevinden bahsedilmiş. Virgül, bunun dışında farklı yerlerde kullanılabiliyor. Bu yazımızın konusu virgül kullanılmayan yerler olduğuna göre örnekler vererek sırasıyla bunları görelim.

1. Metin içinde zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konmaz.

Örnek 1: Şehirden ayrılmadan namını duyduğu kebapçıya uğramayı düşündü.

Örnek 2: Onun ortalıkta dolaştığını gördükçe öfkesi daha bir kabarıyordu.

Yukarıdaki birinci ve ikinci örnekte, ayrılmak ve görmek fiilleri sırasıyla “-madan” ve “-dükçe” zarf-fiil eklerini alıp cümlede ayrılmadan ve gördükçe şeklinde kullanılmışlardır. Zarf-fiil eki almış bu sözcüklerden sonra virgül konmamıştır.

Uyarı: Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konur.

Örnek 3: Hemen eve dönüp, olanları teker teker anlatarak yardım istemeyi düşündü.

Yukarıdaki örnekte, dönmek ve anlatmak fiilleri “-üp” ve “-arak” zarf-fiil eklerini alıp cümlede dönüp ve anlatarak şeklinde kullanılmışlardır. Bunlar, metin içinde art arda geldikleri için dönüp sözcüğünden sonra virgül konmasına rağmen, kural gereği anlatarak sözcüğünden sonra virgül konmamıştır. Zarf-fiil eki almış sözcüklerden sonra virgül kullanımına ilişkin genel ağda pek çok tartışma yapılmaktadır. Özellikle bu konuyu mercek altına alan Zarf-Fiilden Sonra Virgül Kullanımı adlı yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.

2. Metin içinde ve, veya, yahut, ya … ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz.

Örnek 4: Anamın mutfağından, soğan ve sarımsak kokusu hiç eksik olmaz.

3. Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz.

Örnek 5: Hem sever hem kızar.

4. Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan “da / de” bağlacından sonra virgül konmaz.

Örnek 6: İmlamız lisanımız düzelince, lisanımız da kafamız düzelince düzelecek çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı)

Yukarıdaki dördüncü örnekte “ve” bağlacından önce ve sonra, beşinci örnekte tekrarlı “hem … hem” bağlacından önce ve sonra, altıncı örnekte de “da” bağlacından sonra virgül kullanılmadığına dikkat edelim. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak için Bağlaçtan Önce ve Sonra Virgül Kullanımı adlı yazıyı okuyabilirsiniz.

5. Metin içinde “-ınca /-ince” anlamıyla zarf-fiil görevinde kullanılan “mı / mi” ekinden sonra virgül konmaz.

Örnek 7: Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal)

Örnek 8: Öyle zekiler vardır, konuştular mı ağızlarından bal akıyor sanırsın. (Attila İlhan)

6. Şart ekinden sonra virgül konmaz.

Örnek 9: Aniden çıkıp gelse ne derdi?

Yukarıdaki yedinci ve sekizinci örnekte “mı” ekinden sonra, dokuzuncu örnekte de “-se” şart eki almış gelse sözcüğünden sonra virgül kullanılmadığına dikkat edelim.