Bu yazımızda, “Zaman yönetimi nedir?” sorusuna cevap verip etkin zaman yönetimi konusunda bazı önerilerde bulunacağız. Hemen hepimiz, zamanın ne kadar kıymetli olduğunu anlatan çeşitli özdeyişler, atasözleri ve hikâyeler duymuşuzdur. “Vakit nakittir” atasözü, bunlardan ilk akla geleni. Bu atasözünün de işaret ettiği gibi özellikle modern yaşamda zaman çok değerli ve zamanı etkin bir şekilde kullanabilmek başarıya ulaşmada kilit bir role sahip. Peki, zamanı etkin bir şekilde nasıl yönetebiliriz? Öncelikle, zaman yönetimi kavramına odaklanalım. Zaman yönetimini, kişisel ve kolektif anlamda sorumlu olunan işleri vaktinde yapmak ve belirlenen hedeflere ulaşmak adına zamanı en verimli şekilde kullanmak olarak tanımlayabiliriz. Aslına bakarsanız içsel motivasyondan tutun da kişilik özelliklerine kadar birçok unsur zaman yönetimini etkiliyor. Bu bakımdan, zaman yönetimini bütünsel bir süreç olarak ele almakta fayda var.
Aşağıda, etkin zaman yönetimine dair bazı tespit ve önerilere yer verilmektedir. Bunları içselleştirip uygulayarak hedeflerimizi gerçekleştirme yolunda zamanı daha verimli kullanmaya yönelik özgün stratejiler geliştirebiliriz.
- Yapılması gereken işleri planlamak, zaman yönetiminin en önemli bileşenlerinden birisidir. Bu bağlamda, ajanda kullanmayı alışkanlık hâline getirerek günlük, haftalık, aylık ve hatta daha uzun vadeye yayılan zaman planları oluşturabiliriz. Bu yaklaşım, önemli işlerimizi unutmamamızı veya gözden kaçırmamamızı sağlamasının yanında bunları somutlaştırarak belirli bir program dâhilinde takip etmemizi olanaklı kılar. Bunun için klasik anlamda bir ajanda veya not defteri kullanabileceğimiz gibi akıllı telefon, tablet ve kişisel bilgisayarlarımızdaki çeşitli uygulamalardan da faydalanabiliriz.
- İşlerimizin önceliğini belirleyerek hangi işi ne zaman yapacağımız konusunda daha net bir fikre sahip olabiliriz. Örneğin, bir öğrencinin birkaç gün içinde bitirmesi gereken ödevi, onun için en öncelikli işlerin başında gelmektedir. Bunu göz önüne alarak aciliyeti olan işleri, son teslim tarihlerine göre önceliklendirmek zaman yönetimi konusunda bize önemli bir avantaj sağlayacaktır. Ayrıca, yapılması gereken işleri zorluk derecelerine göre tasnif ederek iş yükümüzü daha net görebiliriz.
- Ne kadar özenli hazırlanırsa hazırlansın, uygulamaya konmayan bir zaman planının hiçbir kıymeti yoktur. Bu nedenle, zaman planı oluşturduktan sonra bu plandaki eylem adımlarını gerçekleştirmek için harekete geçmek çok önemlidir. Bu noktada, içsel motivasyonun kritik bir unsur olduğunu unutmamalıyız. Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek için İçsel Motivasyonu Artırma adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
- Etkin bir zaman yönetimini sekteye uğratan faktörlerin başında erteleme alışkanlığı gelmektedir. Günümüz modern toplumunda oldukça yaygın olan bu üşengeçlik ve atalet hâli, çok basit bir işin bile uzunca bir zaman sürüncemede kalmasına neden olabilir. Erteleme alışkanlığını dönüştürmeye yönelik bazı pratik yöntemler hakkında bilgi sahibi olmak için Ertelemenin Alışkanlığa Dönüşmesi adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
- Gün içinde, bedensel veya zihinsel anlamda hepimizin verimli çalışabildiği zamanlar vardır. Bunun farkında olarak öncelikli ve önemli işlerimizi, yüksek performans sergilediğimiz zaman dilimlerinde yapmaya gayret edebiliriz. Böylelikle, enerjimizi yaptığımız işe en iyi şekilde yansıtmış oluruz.
* Bu blog yazısında kullanılan görsel Aron Visuals’a aittir.