Bu yazımızda, literatüre yeni yeni giren kripto bağımlılığı ile ilgili bilgi verip bu bağımlılığı yenmeye yönelik bazı önerilerde bulunacağız. Kripto bağımlılığı, çeşitli kaynaklarda kripto para bağımlılığı veya kripto borsa bağımlılığı olarak da adlandırılabilmektedir.
Kripto para, dijital ortamda alışveriş veya yatırım amacıyla kullanılan sanal para olarak tanımlanabilir. Son yıllarda, internetin yaygınlaşmasına paralel olarak hayatımıza giren kripto paralar ve bu paraların işlem gördüğü borsalar hayli revaçta. Geleneksel borsaların aksine yirmi dört saat kesintisiz işlem yapılabilen kripto para piyasaları, cazip fırsatlar sunabiliyor. Pek tabii ki bu fırsatlar yüksek risk içeriyor ve beraberinde ciddi kayıplar getirebiliyor. Bu noktada, teknoloji bağımlılığı altında değerlendirebilecek olan yeni bir bağımlılık türünün ortaya çıkışına tanıklık ediyoruz. Peki, kripto bağımlılığı nedir? En genel ifadeyle kripto bağımlılığı, kripto para borsalarında sürekli olarak işlem yapma veya kripto dünyasında yaşanan gelişmeleri sürekli olarak takip etme dürtüsü olarak tanımlanabilir. Asosyalliği körükleyerek bireylerin gündelik yaşantısını olumsuz etkileyebilen bu bağımlılık, FOMO olarak adlandırılan fırsatı kaçırma korkusunu da tetikleyebiliyor. FOMO ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak için FOMO ile Başa Çıkma adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
Aşağıda kripto bağımlılığı ile ilgili bazı tespitlere ve önerilere yer verilmiştir. Bunları özümseyip hayatımıza geçirerek kripto bağımlılığı ile başa çıkmaya yönelik bazı stratejiler geliştirebiliriz.
- Kısa zamanda yüksek kazanç elde etme arzusu, kripto para piyasalarını cazip kılan en temel nedenlerden birisidir. Öncelikle bunun idrak edilmesi, kripto bağımlılığının kökenine inilmesine imkân sağlayacaktır. Bunun yanında, bağımlılıkların bir ihtiyacın devamlı surette tatminine olanak sağladığı unutulmamalıdır. Bu ihtiyaçların doğasını ve bunların oluşturduğu zihinsel ve bedensel kalıpları anlamak, bağımlılıkla mücadelede ilk adımdır. Örneğin, kripto bağımlısı olan birisi, gerçekte kripto para piyasalarında işlem yaparken yaşadığı heyecanın müptelası olmuş olabilir. Bu durumda, özellikle doğada yapılan çeşitli sportif faaliyetlere yönelerek bu heyecana yönelik ihtiyaç daha dengeli bir şekilde giderilebilir.
- Kripto para piyasalarında kısa bir zaman zarfında yaşanan aşırı dalgalanmaların, duygusal gelgitlere neden olarak psikolojik durumu olumsuz etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle birkaç saatin içinde yaşanan büyük kayıplar aşırı strese yol açarak duygu durumunu allak bullak edebilir. Bu sebepten ötürü, kripto para piyasalarında işlem yapmaya son vermek veya en azından bir süre işlem yapmamak, kripto bağımlılığı ile mücadeleyi kolaylaştırabilir. Bu noktada, alternatif piyasalara yönelmek bir seçenek olabilir. Orta ve uzun vadeli yatırım stratejilerine dayanan finansal enstrümanlar tercih edilerek kâr beklentisi öngörülebilir hâle getirilebilir.
- Kripto bağımlılığıyla teknoloji bağımlılığının kol kola yürüdüğü unutulmamalıdır çünkü kripto para piyasalarındaki işlemler internet üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu yüzden de sanal ortamdan uzaklaşarak çeşitli meşgalelere yönelmek ve sosyal etkileşimi artırmak, kriptoya olan ilginin azalmasını sağlayabilir. Teknoloji Bağımlılığı ile Başa Çıkma adlı yazıyı okuyarak bu konuda daha detaylı bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca, Stresle Başa Çıkma adlı yazıda bahsedilen yöntemleri uygulayarak kripto bağımlılığı kaynaklı stresi yenmeye yönelik bazı stratejiler geliştirebilirsiniz.
* Bu blog yazısında kullanılan görsel Executium’a aittir.